JAK GŁOSOWAĆ w Polsce
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce odbędą się 26 maja 2019 r. Każdy, kto najpóźniej w dniu wyborów ukończył 18 lat, ma prawo głosować. Przy spełnieniu określonych warunków można również głosować będąc poza granicami kraju.
Wyborcy w Polsce głosują w obwodowych komisjach wyborczych w miejscu ich stałego zameldowania.
Do rejestru wyborców jesteś wpisywany z urzędu na podstawie miejsca twojego zameldowania na pobyt stały. Jeżeli jednak w ostatnim czasie zmienił się Twój adres zamieszkania, należy sprawdzić w odpowiednim urzędzie gminy, czy zostałeś dopisany do rejestru wyborców.
Na podstawie rejestru wyborców sporządza się spis wyborców, tj. listę osób, które mają prawo oddania głosu w danej obwodowej komisji wyborczej.
Jeżeli chcesz głosować poza miejscem twojego zameldowania, masz dwie możliwości:
- możesz pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania – wniosek składa się w urzędzie gminy, w której jest się ujętym w spisie wyborców. Wniosek możesz złożyć pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Z takim zaświadczeniem możesz głosować w dowolnym obwodzie głosowania w kraju lub za granicą;
- możesz złożyć pisemny wniosek o dopisanie do spisu wyborców w gminie, w której będziesz przebywać w dniu wyborów. Wniosek musi być wniesiony do urzędu gminy najpóźniej w 5 dniu przed dniem wyborów.
Aby znaleźć swój lokal wyborczy, odwiedź stronę PKW: Państwowa Komisja Wyborcza.
Więcej informacji znajdziesz tutaj
Nie trzeba zgłaszać chęci głosowania przed wyborami, jeżeli chcesz głosować w miejscu twojego zameldowania, ponieważ robi to automatycznie urząd gminy.
W każdej chwili możesz sprawdzić w urzędzie gminy, czy znajdujesz się w danym rejestrze wyborców.
Między 21 a 8 dniem przed dniem wyborów możesz sprawdzić w urzędzie gminy, czy zostałeś uwzględniony w spisie wyborców, a jeżeli nie - możesz złożyć wniosek o dopisanie najpóźniej w 5 dniu przed dniem wyborów.
Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Jeżeli masz zamiar głosować w obwodowej komisji wyborczej miejsca twojego zameldowania na pobyt stały, nie musisz zgłaszać chęci głosowania w wyborach.
Informacje, gdzie należy zgłosić chęć głosowania poza miejscem twojego zameldowania, znajdziesz w odpowiedzi na pytanie: Gdzie można głosować?
Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Głosowanie korespondencyjne umożliwione jest wyłącznie wyborcom niepełnosprawnym o potwierdzonym znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (prawo to dotyczy wyłącznie osób głosujących w stałych obwodowych komisjach wyborczych na terytorium Polski).
Zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca musi zgłosić komisarzowi wyborczemu do 15 dnia przed dniem wyborów. Zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Zgłoszenie powinno zawierać:
- nazwisko i imię (imiona)
- imię ojca
- datę urodzenia
- numer ewidencyjny PESEL wyborcy niepełnosprawnego
- oświadczenie o wpisaniu tego wyborcy do rejestru wyborców w danej gminie
- oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie
- wskazanie adresu, na który ma być wysłany pakiet wyborczy.
Do zgłoszenia należy dołączyć kopię aktualnego orzeczenia właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności. W zgłoszeniu wyborca niepełnosprawny może zażądać dołączenia do pakietu wyborczego nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille’a.
Wyborca, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, otrzymuje, nie później niż 7 dni przed dniem wyborów, pakiet wyborczy. Po wypełnieniu karty do głosowania wyborca wkłada ją do koperty na kartę do głosowania, którą zakleja, a następnie kopertę tę wkłada do koperty zwrotnej łącznie z podpisanym oświadczeniem o osobistym i tajnym oddaniu głosu, które otrzymał w pakiecie wyborczym, i przesyła ją do właściwej obwodowej komisji wyborczej.
Przydatne linki:
- Państwowa Komisja Wyborcza
- Kodeks Wyborczy
Głosowanie przez pełnomocnika umożliwione jest wyborcom niepełnosprawnym o potwierdzonym znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz wyborcom, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończyli 75 lat.
Pełnomocnikiem może być tylko osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, co udzielający pełnomocnictwa do głosowania lub posiadająca zaświadczenie o prawie do głosowania. Pełnomocnictwa do głosowania udziela się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub przed innym pracownikiem urzędu gminy upoważnionym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do sporządzania aktów pełnomocnictwa do głosowania.
Akt pełnomocnictwa do głosowania sporządza się na wniosek wyborcy wniesiony do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, w której wyborca wpisany jest do rejestru wyborców, najpóźniej w 9 dniu przed dniem wyborów. Wniosek powinien zawierać:
- nazwisko i imię (imiona)
- imię ojca
- datę urodzenia
- numer ewidencyjny PESEL
- adres zamieszkania zarówno wyborcy, jak i osoby, której ma być udzielone pełnomocnictwo do głosowania
- wyraźne oznaczenie wyborów, których dotyczy pełnomocnictwo do głosowania.
Przydatne linki:
- Państwowa Komisja Wyborcza
- Kodeks Wyborczy
Każdy obywatel UE spełniający określone warunki ma prawo do głosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego we wszystkich krajach Unii Europejskiej. W Polsce obywatele Unii Europejskiej niebędący obywatelami polskimi, stale zamieszkujący na obszarze gminy i uprawnieni do korzystania z praw wyborczych w Polsce wpisywani są do rejestru wyborców, części B.
Wpis do rejestru wyborców obywatela Unii Europejskiej niebędącego obywatelem polskim następuje na jego wniosek złożony w urzędzie gminy właściwym ze względu na jego miejsce stałego zamieszkania. Przepisy nie wskazują terminu, do którego najpóźniej wniosek o wpisanie do rejestru wyborców musi zostać złożony, aby wyborca mógł wziąć udział w wyborach. Jednakże należy mieć na uwadze, że wójt (burmistrz, prezydent miasta) ma 3 dni na rozpatrzenie wniosku.
Na podstawie rejestru wyborców przed każdymi wyborami tworzony jest spis wyborców. Tak jak obywatel polski, również obywatel innego państwa UE może złożyć do urzędu gminy, najpóźniej w 5 dniu przed dniem wyborów, pisemny wniosek o dopisanie do spisu wyborców w wybranym przez siebie obwodzie do głosowania.
W wyborach do Parlamentu Europejskiego Polska podzielona jest na 13 okręgów wyborczych, tj. części terytorium, na jaką dzieli się państwo w czasie trwania wyborów w celu stworzenia jednakowych list wyborczych dla danego terenu, z których wybiera się przedstawicieli. Są to:
- województwo pomorskie
- województwo kujawsko-pomorskie
- województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie
- część województwa mazowieckiego (Warszawa i 8 powiatów: grodziski, legionowski, nowodworski, otwocki, piaseczyński, pruszkowski, warszawski zachodni i wołomiński)
- część województwa mazowieckiego (pozostałe powiaty województwa mazowieckiego, które nie wchodzą w skład okręgu nr 4
- województwo łódzkie
- województwo wielkopolskie
- województwo lubelskiew
- ojewództwo podkarpackie
- województwa małopolskie i świętokrzyskie
- województwo śląskie
- województwa dolnośląskie i opolskie
- województwa lubuskie i zachodniopomorskie
Zgodnie z prawem UE, we wszystkich państwach członkowskich musi być stosowany proporcjonalny system wyborczy, który polega na podziale mandatów odpowiednio do liczby głosów zebranych przez poszczególne partie.
W Polsce obowiązuje system proporcjonalny z głosem preferencyjnym, tj. wyborca oddaje głos na konkretnego kandydata z danej listy wyborczej. Kandydat, który z danej listy wyborczej otrzyma największą liczbę głosów, ma pierwszeństwo w ostatecznym podziale mandatów.
Specyfiką wyborów do Parlamentu Europejskiego jest, iż poszczególnym okręgom nie jest przydzielona z góry liczba mandatów do obsadzenia. Wpływ na to ma frekwencja wyborcza. Może się zdarzyć, że przy niskiej frekwencji w danym okręgu żaden z kandydatów nie uzyska mandatu.
Prawo zgłoszenia kandydatów na posłów do Parlamentu Europejskiego przysługuje: komitetowi wyborczemu partii politycznych, koalicyjnemu komitetowi wyborczemu, komitetowi wyborczemu wyborców.
Komitet wyborczy partii politycznej obowiązany jest zawiadomić Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu w okresie od dnia ogłoszenia postanowienia o zarządzeniu wyborów do 50 dnia przed dniem wyborów.
Listę kandydatów w danym okręgu wyborczym zgłasza się do właściwej okręgowej komisji wyborczej najpóźniej w 40 dniu przed dniem wyborów. Lista kandydatów powinna być poparta podpisami co najmniej 10 000 wyborców stale zamieszkałych w danym okręgu wyborczym.
Pełną listę kandydatów będzie można znaleźć po zakończeniu rejestracji komitetów wyborczych na stronie PKW: Państwowa Komisja Wyborcza
Osobą niepełnosprawnym przysługują dwie dodatkowe formy głosowania: głosowanie korespondencyjne oraz głosowanie przez pełnomocnika.
Wyborca niepełnosprawny ma prawo do uzyskania pełnej informacji w swojej gminie na temat lokalizacji lokali wyborczych dostosowanych do osób niepełnosprawnych znajdujących się najbliżej ich miejsca zamieszkania.
Lokal wyborczy powinien być specjalnie przygotowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Obwieszczenia wyborcze oraz wyniki wyborów muszą być umieszczane w miejscach łatwo dostępnych dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Na prośbę wyborcy niepełnosprawnego członek obwodowej komisji wyborczej zobowiązany jest przekazać ustnie treść określonych obwieszczeń wyborczych. Dodatkowo wyborca niepełnosprawny może głosować przy użyciu nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a.
Jak mogę głosować w innych państwach?
Informacje dotyczące poszczególnych krajów są dostępne w języku angielskim i w języku(-ach) danego kraju.